Historia biblioteki
Procesy historyczne, dzieje narodów nierozerwalnie związane są z dziejami książki i bibliotek na całym świecie. Odzwierciedlają one lata świetności i chwały, tragedie, dramaty i upadki.
W latach powojennych mieszkańcy Grębkowa zajęci byli likwidacją skutków wojny i organizacją nowej rzeczywistości polityczno- społecznej. Ten czas nie sprzyjał sprawom kultury i książki. Mimo to pod koniec lat czterdziestych zaczęto tworzyć biblioteki publiczne, których zadaniem miało być wspieranie szkolnictwa w walce z analfabetyzmem i upowszechnianie oświaty i kultury.
I tak w 1949 roku Gminna Rada Narodowa podjęła uchwałę o założeniu Gminnej Biblioteki Publicznej w Grębkowie. Pierwszym miejscem gromadzenia niewielkich zbiorów był dom Mariana Czyżewskiego.
Pierwsze 289 książek z gotowym wydrukiem w księdze inwentarzowej to dar
z Biblioteki Narodowej.
Nadzór nad tworząca się biblioteką powierzono Paschalisowi Plewce, który od tej pory stał się znakiem rozpoznawanym grębkowskiej biblioteki.
Książki, które dostała biblioteka, to w większości klasyka polska i obca, lektury szkolne, książki popularnonaukowe i literatura dziecięca. W kolejnych latach księgozbiór rozrasta się, przybywa czytelników, pojawiają się punkty biblioteczne.
Wyraźnie zaczynają dominować książki o charakterze ideologicznym, tłumaczenia radzieckich klasyków tego okresu i utwory polskiej literatury socrealistycznej.
Po reformie administracyjnej kraju i utworzeniu gromad w 1955 roku, Gminna Biblioteka Publiczna w Grębkowie została przemianowana na Gromadzką Bibliotekę Publiczną w Grębkowie. W kolejnych latach przybywa też punktów bibliotecznych. Dzięki ich istnieniu placówka może realizować narzucone plany czytelnicze. Większa cześć czytelników i wypożyczeń była wówczas rejestrowana właśnie w punktach bibliotecznych.
W 1963 roku biblioteka zostaje przeniesiona do lokalu zwolnionego przez Wydział Zdrowia (dziś tam jest „Bar pod Kłosem”). Biblioteka dostała tam dwa pomieszczenia, które zajmowała dość krótko, bo do 1964 roku.
W 1965 roku decyzją Prezydium Rady Narodowej, placówkę przeniesiono do budynku Gromadzkiej Rady (obecnie mieści się przedszkole).
Biblioteka prowadziła skromną działalność kulturalno-oświatową (przede wszystkim obejmowała ona dzieci) oraz włączała się do obchodów rocznic i świąt poprzez wykonywanie gazetek, haseł i wystawek tematycznych.
W tym okresie, w 1967 roku została utworzona Filia Biblioteki Publicznej w miejscowości Kopcie.
Kolejna zmiana lokalizacji nastąpiła w 1971 roku. Bibliotekę przeniesiono do prywatnego domu Stanisława Sasima.
Ostatecznie siedzibą biblioteki od 1975 r. stał się lokal, w którym odbywały się projekcje objazdowego kina. Biblioteka zajmowała jedno pomieszczenie o powierzchni 40 m 2.
Bardzo charakterystyczne dla tego okresu były różnego rodzaju szkolenia i pogadanki o charakterze ideologicznym.
Prelegenci z Towarzystwa Wiedzy Powszechnej wygłaszali wykłady z rolnictwa, weterynarii, medycyny itp. Biblioteka obchodziła, jak inne placówki w kraju, rocznice polityczne i literackie, jak np. „Dni Książki Społeczno-Politycznej”, „Dni Książki Radzieckiej”, „Dni Oświaty, Książki, Prasy” itp.
Znaczne ożywienie działalności biblioteki nastąpiło po 1985 roku, kiedy placówka ta otrzymała dodatkowe pomieszczenie (20 m 2), w którym znalazł się księgozbiór podręczny i czytelnia.
Praca w bibliotece nie była łatwa. Początkowo brakowało mebli. W pomieszczeniach bibliotecznych nie było zaplecza. Bibliotekarz sam musiał palić w piecu, sprzątać oraz często dowozić książki do odległych nieraz punktów bibliotecznych. Bibliotekarza często kierowano do różnych prac społecznych nie
związanych zupełnie z działalnością kulturalną.
Niestety, częste przenoszenie księgozbioru, rozpraszanie książek w punktach bibliotecznych powodowało straty w księgozbiorze.
Z roku na rok księgozbiór się powiększał, pomimo koniecznych selekcji. Książki w dalszym ciągu pochodziły głównie z zakupu centralnego. Wzrastała liczba prenumerowanych czasopism. Poprawiła się baza materialna biblioteki, zostały zakupione nowe regały. Uporządkowano dokumentacje biblioteki, zaczyna powstawać katalog alfabetyczny i rzeczowy.
Lata osiemdziesiąte przynoszą kolejne zmiany, są to zmiany kadrowe. Po odejściu z biblioteki w 1981 r. Paschalisa Plewki, pracę podejmuje Renata Sasim. Plewka po krótkiej przerwie, wraca do pracy jeszcze na pół etatu.
W tym czasie Biblioteka w Grębkowie znacznie rozwinęła swoją działalność. Bibliotekarze podejmują działania w celu upowszechniania czytelnictwa, zwłaszcza wśród najmłodszych, organizując konkursy, wieczory bajek itd.
Pod koniec lat osiemdziesiątych nastąpiły kolejne zmiany kadrowe. Po odejściu na urlop macierzyński Renaty Sasim, ja podejmuję pracę w bibliotece. W 1989 roku zostaję kierownikiem Gminnej Biblioteki Publicznej w Grębkowie.
Staram się kontynuować dotychczasową działalność. W bibliotece odchodzimy od centralnego zakupu książek prowadzonego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Węgrowie na rzecz zakupu indywidualnego, który pozwala na lepsze dopasowanie księgozbioru do potrzeb czytelników.
Biblioteka rozwija działalność kulturalno-oświatową.
W latach dziewięćdziesiątych przeprowadzono duże selekcje księgozbioru, wycofując książki nie tylko zniszczone, ale także zdezaktualizowane i zbędne w bibliotece. Zmienia się struktura księgozbioru. Staram się kupować dużo literatury popularnonaukowej, dostosowując się w ten sposób do życzeń czytelników.
W latach dziewięćdziesiątych z roku na rok spada ilość punktów bibliotecznych. Po przejęciu bibliotek gminnych przez samorządy nie ma już presji na utrzymywanie i tworzenie tego rodzaju placówek (istniały one do końca 2000 roku).
W tych latach w bibliotece przeprowadzono parę remontów. Założono centralne ogrzewanie, doprowadzono wodę i zrobiono odpływ, odnowiono pomieszczenia.
Poprawia się baza materialna biblioteki: zakupiłam ladę biblioteczną, nowe skrzynki katalogowe.
W 1990 roku odchodzi na emeryturę Wanda Duszek, która od początku istnienia Filii w Kopciach była jej kierownikiem. Jej obowiązki od 1991 roku przejmuje Renata Sasim. Definitywnie rozstaje się też z pracą w Bibliotece w Grębkowie Paschalis Plewka.
W maju 1999 roku odbyły się obchody Jubileuszu 50-lecia gminnej Biblioteki Publicznej w Grębkowie. Niestety nie było wśród gości uroczystości Paschalisa Plewki. Zmarł on 8 stycznia 1999 r., przeżywszy 84 lata.
Z okazji 50-lecia Biblioteka zorganizowała konkurs plastyczny na „Exlibris” Biblioteki w Grębkowie, oraz kiermasz książek dla dzieci. Zaplanowano też cykl spotkań z uczniami najmłodszych klas szkół podstawowych. Podsumowaniem obchodów było nagrodzenie dyplomami i książkami najlepszych czytelników i osób biorących udział w konkursach. Kulminacją obchodów było uroczyste spotkanie bibliotekarzy, lokalnych władz i czytelników.
„Na imprezę biblioteka zaprosiła najmłodsze dzieci z ze szkół podstawowych terenu gminy i przedszkola. W sali remizy strażackiej w Grębkowie zgromadziło się ponad 300 osób. Zaproszeni goście po krótkim i uroczystym powitaniu przez kierownika Wandę Miszczak, obejrzeli przedstawienie w wykonaniu postaci telewizyjnych Kulfona- Mirosława Wiepszewskiego i Monikę- Zbigniewa Poręckiego. W uroczystości wzięły też udział miejscowe władze, zaprzyjaźnieni bibliotekarze z innych gmin oraz dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Węgrowie Izabela Perczyńska”
Księgozbiór biblioteki grębkowskiej od lat dziewięćdziesiątych, zaczyna się cieszyć uznaniem wśród społeczności lokalnej. Wydzielony zostaje księgozbiór regionalny. Zbiory te są systematycznie uzupełniane. Biblioteka prenumeruje kilkanaście rodzajów periodyków: prasę codzienną, regionalną, fachową, młodzieżową i kobiecą.
W ostatnich latach zaczyna przybywać czytelników, rozrasta się księgozbiór placówki. Niestety warunki lokalowe są dość trudne. Biblioteka boryka się z problemem małej powierzchni użytkowej i narastającą ciasnotą. W związku z zaistniałą sytuacją ma ograniczoną możliwość prowadzenia działalności kulturalnej. Podczas spotkań, w których uczestniczyło więcej niż 20 osób, korzysta z sali świetlicy wiejskiej z którą sąsiaduje przez ścianę.
W 2006 r. zostały zrealizowane 2 projekty unijne dotyczące remontu pomieszczeń biblioteki i świetlicy oraz filii bibliotecznej. W ramach realizacji programu „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego” w pomieszczeniach zajmowanych przez bibliotekę i świetlicę w Grębkowie wymieniono stolarkę okienną i drzwiową, wymieniono podłogi, instalację elektryczną, wykonano roboty sanitarne instalacji wodno- kanalizacyjnych, ciepłej wody, centralnego ogrzewania i wentylacji grawitacyjno-mechanicznej.
Prace remontowe trwały od marca do października 2006 roku. Pomieszczenia biblioteki zostały przeznaczone na świetlicę, sanitariaty i pomieszczenie socjalne, gdzie znajduje się część księgozbioru podręcznego. Biblioteka została urządzona na miejscu zajmowanym do tej pory przez świetlicę. Obecnie Gminna Biblioteka Publiczna w Grębkowie zajmuje powierzchnię ok. 80 m2, z czego pomieszczenia biblioteczne to 65m2.
Remont placówki i zamiana ze świetlicą powiększyły bibliotekę o pomieszczenie socjalne, sanitariaty i korytarz w którym znalazło się miejsce na regał z prasą. Placówka nie może korzystać z gościnności świetlicy, w chwili obecnej została tam urządzona siłownia dla młodzieży. Niestety jedynym sposobem radzenia sobie z trudnościami lokalowymi jest systematyczna selekcja księgozbioru. Sala konferencyjna Urzędu Gminy w Grębkowie to miejsce, gdzie obecnie biblioteka organizuje większe imprezy czytelnicze, spotkania itp. W placówce rozpoczęto reklasyfikację księgozbioru, ustawiony jest on według Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej.
Bardzo ładnie i kolorowo wygląda miejsce wydzielone na księgozbiór dla dzieci i młodzieży. Tu literatura została ustawiona według poziomów wiekowych, znalazło się tam miejsce na lektury szkolne.
Osobno ustawiono księgozbiór podręczny, literaturę popularnonaukową, literatura piękną.
W bibliotece znajduje się czytelnia internetowa z trzema stanowiskami komputerowymi. W ramach programu IKONKA czytelnikom umożliwiono stały dostęp do Internetu.
Zakupiono też odpowiedni sprzęt komputerowy i od końca 2006 roku trwają prace związane z tworzeniem bazy danych. Ewidencja książek jest bardzo czasochłonna, mimo to w ubiegłym roku udało się wprowadzić dużo pozycji do programu MAK. Zadanie to powierzono Marcie Boruc, nowemu pracownikowi biblioteki.
Gminna Biblioteka Publiczna od 1 stycznia 2006 r. posiada status instytucji kultury.
